Po serii artykułów dot. Content Marketingu i Email Marketingu przyszedł czas na rozpoczęcie nowej serii. Tym razem skupimy się na mediach społecznościowych, czy jak kto woli na Social Media oraz na Social Media Marketing. W tym tekście odpowiemy na pytanie czym tak właściwie są social media, i od kiedy możemy o nich mówić. Po drugie zastanowimy się nad historią i specyfikom konkretnych portali, W kolejnych częściach natomiast skupimy się nieco na psychologicznym aspekcie social mediów oraz przyjrzymy się im nieco bardziej pod względem ich możliwości marketingowych.
Social Media, co to właściwie jest?
Zacznijmy jednak od najszerszego z możliwych zagadnień czym są social media. Zgodnie z definicją to portale, które za pośrednictwem komputera umożliwiają tworzenie i udostępnienie treści, zainteresowań, i innych form ekspresji poprzez wirtualne społeczności lub sieci. Krótko mówiąc to takie miejsce w sieci w którym możesz podzielić się z innymi swoimi przemyśleniami, twórczością , czy znaleźć ludzi o podobnych zainteresowaniach.
W kontekście rozwoju technologii takich portali jest coraz więcej i przez to trudno zdefiniować co jest już, a co nie jest Medium społecznościowym. Natomiast wyróżnia się cztery czynniki, które są niezbędne do uznania portalu za medium społecznościowe:
- Portale te muszą być aplikacjami/ stronami dostępnymi poprzez Internet.
- Główną treściom portali społecznościowych jest content tworzony i/lub rozpowszechniany przez jego użytkowników.
- Użytkownicy tworzą konta w aplikacjach/stronach które są specyficzne dla każdego medium oraz utrzymywane przez konkretny portal społecznościowy.
- Służą one ułatwieniu tworzenia się sieci społecznych online poprzez łączenie ze sobą użytkowników ze sobą w obrębie indywidualnym i grupowym.
Zbierając powyższe w jedną całość to takie miejsca w sieci WWW, zarządzane przez firmy portali społecznościowych, w których po założeniu konta możemy połączyć się z innymi użytkownikami. Po drugie znajdziemy w nich treści znalezione i udostępnione lub utworzone przez innych użytkowników portali. Poprzez interakcje z innymi za pośrednictwem tych portali dochodzi do nawiązania relacji i wytworzenia sieci z innymi użytkownikami. Tym właśnie są social media.
Od kiedy Social Media?
Od kiedy możemy mówić o Social Media? Co było pierwszą stroną tego typu? Facebook? MySpace? Odpowiedź znajdziemy jeszcze wcześniej. Pierwszą stroną uznawaną za stronę Social Media był bowiem portal SixDegrees.com. Strona istniała między 1997 a 2001r i umożliwiała użytkownikom założenie profilu i znalezienie znajomych. Zaakceptowanie znajomości było również możliwe przez niezarejestrowanych użytkowników.
Jej nazwa pochodzi od teorii sześciu wymiarów separacji (Six Degrees of Separation), która mówi, że każdy z nas jest „sześć kroków” od drugiej osoby. W telegraficznym skrócie oznacza to, że w sześciu lub mniej krokach można ze sobą „połączyć” dowolną parę ludzi na świecie.
Po SixDegrees.com pojawiły się blogi , których de facto nie możemy zaliczyć do sfery social media, jednak to blogi i komentarze przyczyniły się do rozwoju komunikatorów takich jak ICQ i innych systemów wiadomości bezpośrednich.
Social Media dziś.
Wraz z rozwojem Internetu rozwinęły się też Social Media. Dziś mają się one świetnie, a systemów umożliwiających komunikację ludzi przez Internet jest całe mnóstwo. Możemy wyróżnić kilka najbardziej obleganych sieci (portali) społecznościowych , Należą do nich: Facebook, Youtube, WhatsApp,, Facebook Massenger i WeChat. Warto wspomnieć też o Instagramie, Twitterze i Snapchacie. Pełną listę pod względem liczby użytkowników znajdziecie tutaj (Stan na sierpień 2017). A to tylko skala ogólnoświatowa. Należy podkreślić, że istnieją/ istniały również portale lokalne takie jak komunikator GG czy strony jak grono.net czy nasza-klasa.pl
Facebook – król social media.
Facebook to dziś niekwestionowany król Social Media, Portal Marka Zuckerberga z ponad 2 mld użytkowników o 500 mln ludzi wyprzedza drugi w tym rankingu Youtube. W tym miejscu należałoby się zastanowić na czym polega fenomen tego portalu. Zacznijmy jednak od jego krótkiej historii.
Od systemu oceniania dziewczyn do Globalnego giganta Social Media.
Portal powstał jako thefacebook.com 11 stycznia 2004r, jednak nie był pierwszym portalem stworzonym na Harvardzie przez Zuckerberga. W październiku 2003 Mark Zuckerberg stworzył Facemash.com .Ten portal umieszczony nota bene na serwerach uczelni służył porównywania zdjęć studentów i studentek tej uczelni i wyborze kto jest „fajny” a kto nie (co dziś w czasach Tindera nie wydaje się jakoś szczególnie złe). Powstanie tego portalu obyłoby się bez echa gdyby nie jego „sukces”, który spowodował zawieszenie serwerów uczelni. Kilka dni później Zuckerberg był zmuszony do zdjęcia strony z sieci pod naciskiem władz uczelni i rozwścieczonych współstudentów. (studentek).
Współpraca z braćmi Vinklevoss „ kradzież” i dalszy rozwój.
Sukces Facemash spowodował zainteresowanie osobom Marka przez dwóch studentów ostatniego roku bliźniaków Tylera i Camerona Winklevoss, którzy pracowali nad stroną społeczności Harvardu – HarvardConnection.com. Po zarejestrowaniu witryny thefacebook.com pozwali oni nawet Marka za kradzież ich pomysłu. Po kilku latach w roku 2011 sprawa zakończyła się ugodą stron, której warunków nie upubliczniono.
Facebook powstał początkowo jako system mający połączyć społeczność Harvardu jednak wkrótce rozrósł się na wszystkie uczelnie z Ligi Bluszczowej (Ivy League), potem wszystkich uniwersytetów północnej Ameryki aby w końcu rozszerzyć się na skalę światową. Do 30 grudnia 2004 zarejestrował się na nim pierwszy milion użytkowników. Tą historię dokładniej opisuje film The Social Network, który znajdziecie na naszej liście filmów dla przedsiębiorców..
Strona stała się drugą najczęściej odwiedzaną stroną w sieci. W sierpniu 2009r Facebook przejął FriendFeed, W lutym 2012 Facebook zadebiutował na Giełdzie Nowojorskiej a w kwietniu tego samego roku wykupił Instagram za ok 1 mld dolarów.
A co obecnie można robić na „Fejsie”
Obecnie to numer 1 jeśli chodzi o sieci społecznościowe z ponad 2 mld użytkowników, a wartość firmy Marka Zuckerberga szacuje się na 512,82 mld USD.
Posiadając konto na portalu możecie dzielić się wszelkiego rodzaju treściom zarówno w postaci tekstowej, wideo, audio czy zdjęcia, dodawać do kontaktów osoby, które znacie w ten sposób poszerzając grono odbiorców. W końcu możecie stworzyć fanpage dla swojej działalności, bloga, kanału etc, o tym nieco szerzej w tekście dot. zastosowania Facebooka w marketingu :-).
Ponadto Facebook posiada swój własny system DM (Direct Massage) czyli Messagera, z którego korzysta już 1 mld 300 mln osób. Ten komunikator poza wiadomościami tekstowymi umożliwia również rozmowy audio i wideo oraz przesłanie małych plików.
Facebook jest zatem kompletnym medium społecznościowym skracającym drogę między nami a naszymi znajomymi. To właśnie jego kompleksowość może być główną przyczyną jego popularności.
Instagram, czyli miejsce dla fotografów?
Jak wspomnieliśmy wyżej Instagram również został wykupiony przez firmę Marka Zuckerberga. Jednak zanim się to stało był niezależnym portalem. Pierwsza wersja aplikacji została wydana jedynie na urządzenia mobilne z systemem iOS., przez Kevina Systroma i Mike’a Kriegera w październiku 2010r. Jej wersja na Androida to dopiero rok 2012 podobnie jak wesja na komputer, a wersje na systemy Microsoftu to dopiero rok 2016.
Historia Instagram zaczęła się, gdy jego twórcy zdecydowali się skupić na fotografii. Pierwotnie Instagram miał być systemem check-in . Sama nazwa to zbitek słów instant camera i telegram. W lutym 2011r Instagram zgromadził w sumie kapitał 7 mln $ z dofinansowania, co umożliwiało jego dalszy rozwój. Gdy w kwietniu 2012 znalazł się w sklepie Android pierwszy milion pobrań osiągnął w niecałe 24h.
Co ciekawe wersja mobilna aplikacji jest zdecydowanie bardziej funkcjonalna niż jej odpowiednik przeglądarkowy (co widać choćby jeśli chcemy dodać komentarz do zdjęcia z poziomu naszej przeglądarki).
Dziś Instagram jest miejscem gdzie ludzie mogą dzielić się bez skrępowania swoimi zdjęciami w sieci, jednak powstrzymałbym się od stwierdzenia, że jest to miejsce tylko dla fotografów.
Filmy na Instagram… czemu nie
Poza zdjęciami można bowiem dodawać również filmy. W czerwcu 2013 roku były to tylko 15 sek. filmy. Niektórzy twierdzą, że Facebook wprowadził tą nowość na Instagrama w odpowiedzi na cieszącą się sporą popularnością aplikację Vine. W sierpniu 2015 wsparcie zyskały też filmy w rozdzielczości 16:9. W marcu 2016 r wydłużono czas trwania filmów do 60 sekund, a w tym roku w lutym dodano możliwość dodawania więcej niż jednego filmu do postu (max. długość nagrania to w sumie 10 min.).
Nie musisz być profesjonalistą
Drugi argument za tym, że to nie jest miejsce tylko dla fotografów to fakt, że poza możliwością edycji własnej zdjęcia w ich edytorze masz też opcję po prostu nadania mu jednego z filtrów, co skraca proces edycji.
Większość moich „zabaw ” z Instagramem polega właśnie na zabawie z filtrami. Zazwyczaj stosuję też metodę „o ten efekt mi się podoba”. Przez analogię jeśli taki laik jak ja może bawić się w Instagram to każdy może :)
Inne funkcje
Poza wspomnianymi wyżej funkcjami warto wspomnieć też o Instagram Direct, czyli dostępnym od Grudnia 2013 Instagramowym systemie DM. Jest to komunikator tekstowy z możliwością wysłania zdjęcia lub filmiku.
Kluczowe dla ustalania trendów na Instagramie są natomiast Hashtagi. Wykształciła się również na nim specjalna grupa zawodowa czyli tzw. Influencerzy (Influencers). O tym czym są hashtagi i jak je stosować oraz kim są Influencerzy dowiecie się więcej w tekście o marketingu na Instagram (Prawdopodobnie połączonym z Facebookiem).
Twitter – Świat w 140 znakach.
Twitter powstał jako pomysł w 2006r w trakcie jednodniowej sesji brainstorm firmy Odeo. Jack Dorsey przedstawił na niej pomysł „SMS wysyłanego do małej grupy osób ” oryginalnie projekt nazywał się twttr, również przez to, że domena twitter.com była wtedy zajęta i wykorzystywana przez inną firmę. Pracę nad projektem rozpoczęły się 21 marca 2006r a pierwszy wysłany tego dnia tweet brzmiał „just setting up my twttr” i został wysłany właśnie przez Dorsey’a. Domenę twitter.com wykupiono dopiero pół roku później i wtedy też twttr stał się Twitterem.. Warto podkreślić, że pierwsza wersja tego serwisu służyła do wewnętrznego użytku pracowników Odeo. Pierwsza publiczna wersja ujrzała światło dzienne 15 lipca 2006r .
W październiku Odeo wraz ze całym swym dorobkiem została przejęta przez Obvious Corporation. A w kwietniu 2007 Twitter z systemu wewnętrznego stał się osobną firmą.
Konferencja South by Southwest Interactive i wzrost popularności
Przełomowym momentem dla Twittera była konferencja South by Southwest Interactive, w trakcie której liczba wysyłanych dziennie tweetów potroiła się – z 20tys. do 60 tys dziennie. Ludzie z Twittera postawili na swoim stoisku dwa 60 calowe moniteory, które w czasie rzeczywistym transmitowały nadchodzące tweety.
Zapoczątkowało to bum na Twittera.
Użytkowanie Twittera zawsze było powiązane właśnie z takimi dużymi imprezami masowymi Pierwszy rekord w ilości twittów wysłanych na sekundę został ustanowiony w trakcie meczu Japonia – Kamerun na Mistrzostwach Świata w RPA w 2010r – po strzelonej przez Japonię bramce wysłano 2 940 tweetów na sekundę w tym konkretnym temacie. Obecny Rekord pochodzi z 2013 r i został ustanowiony w Japonii po premierze filmu Castle in the Sky i wynosi 143 199 tweetów na sekundę. Odzwierciedla to również skalę światowej popularności Tweetera. W 2010 roku pojawiła się również nowa wersja aplikacji mobilnej
Twitter na giełdzie
7 października 2013 r Twitter zadebiutował na Giełdzie w Nowym Yorku. Akcje firmy w ciągu jednego dnia niemal podwoiły swoją wartość (z 26$- 44$ za akcję ). Jednak już w czwartym kwartale 2013 r wykazała stratę. W lutym 2014 roku Dorsey skomentował raport mówiąc, że Twitter pragnie rozwinąć się i rozszerzyć wiadomości do 10 000 znaków (Prywatne wiadomości miały ten limit już w lipcu tego roku jednak tweety to nadal 140 znaków).
2015 r – Wolny rozwój.
Rok 2015 był pierwszym rokiem wolniejszego rozwoju Twittera. Dało się to stwierdzić pomimo zakupów dokonanych przez tą firmę (Periscope) pisały o tym wpływowe pisma i strony amerykańskie takie jak Forbes czy Business Insider.
Dziś portal zdaje się przegrywać z konkurencją o czym najlepiej świadczy wycofanie się wszystkich potencjalnych nowych właścicieli platformy we wrześniu 2016r . Wieść o możliwym przejęciu Twittera spowodowała wzrost jego akcji o 20% ale rynki równie szybko zareagowały na wycofanie się inwestorów. Dziś Twitter jest medium, którym posługują się w głównej mierze ludzie sławni, politycy, sportowcy, dziennikarze a czasem dyplomaci (czasami mówi się nawet o Tweetplomacy- czyli dyplomacji przez Twitter.)
Ok to do czego służy Twitter?
Właściwie w tym względzie zmieniło się bardzo niewiele od samego początku. Twitter to portal do wysyłania „globalnych SMS”. Standardowy Tweet nie przekroczy bowiem 140 znaków. I to moim zdaniem stanowi największy problem tej platformy. W dodatku aby dodać jakikolwiek link z opisem należy znaleźć jakiś skracacz linków, zwłaszcza jeśli lubimy się rozpisać. Z wiadomości prywatnych na Twitterze (dających nieco więcej miejsca na wyrażenie siebie) korzysta niewiele osób.
Jednak jeśli lubisz i umiesz się krótko wysławiać to jest to również portal dla Ciebie, na którym, co pokażę później również można się reklamować.
Snapchat – Najmłodszy gracz na rynku .
Teraz nieco o najmłodszym graczu w świecie social media, Obecnie Snap Inc. wcześniej Snapchat urodził się w 2011r. Jego twórcami byli Evan Spiegel an Bobby Murphy, w tym czasie studenci na uniwersytecie Harvarda. Wiosną 2011 roku powstał Picaboo będący pierwowzorem dzisiejszej aplikacji.
Założeniem aplikacji była możliwość wysłania zdjęcia i wiadomości, która zniknie po paru godzinach, Aplikacja zadebiutowała w sklepie Apple w lipcu 2011 jednak nie spotkała się z zainteresowaniem. Głównym powodem był problem ze screenhotem. Użytkownicy iPhone’ów mogli bowiem zrobić zrzut swojego ekranu e zdjęciem/ wiadomością, co zaprzeczało idei.
Speigel i Murphy opracowali zatem rozwiązanie tego problemu poprzez powiadomienie jeśli ktoś zrobi screenshot. Postanowili również przebrandować aplikację na Snapchat. We wrześniu 2011 apka została ponownie wrzucona do AppStore.
W maju 2012 r pojawił się pierwszy post na blogu aplikacji gdzie znajdziecie historię tej aplikacji do momentu jej startu w sklepie Apple :) Sami autorzy przyznają w nim, że ich aplikacja ma służyć jako miejsce do bycia zabawnym i do zabawy fotografią.
20 milionów snapów dziennie
W październiku pojawiła się wersja Snapchat na Androida, co zwiększyło bazę użytkowników i do kolejnego kroku milowego. Po roku działalności użytkownicy tej aplikacji wysyłali sobie 20 milionów snapów dziennie co daje 25 snapów na sekundę (sic!). W grudniu 2012 ta liczba wzrosla o kolejne 30 milionów dziennie. Wtedy też pojawiła się w aplikacji możliwość robienia krótkich 10-sekundowych filmów.
W październiku 2013 pojawiły się Stories czyli możliwość dodania przez użytkowników serii snapów, które tworzą jakąś historię i wyparowują po 24h., a w 2014 roku do aplikacji dodano chat(maj) oraz Our Story czyli możliwość dodawania swoich snapów do publicznych kanałów dot. konkretnych wydarzeń :)
W październiku 2014 pojawiły się na nim pierwsze reklamy, a później geofiltry (nakładki np. z nazwami miejscowości, które mogłeś wkleić w zdjęcie), płatne jeśli mają być źródłem reklamy marki/wydarzenia.
Lata 2015 i 2016 to kolejne ulepszenia i jeszcze większy wzrost popularności marki., oraz jej repranding na Snap Inc. W grudniu 2015 roku Financial Times podało, że użytkownicy Snapchat robią i oglądają 6 miliardów filmów dziennie.. W 2016 roku pojawiły się też okulary wyprodukowane przez tą firmę umożliwiające nagrywanie swoich relacji z Pierwszej osoby, czyli Spectacles o których pisaliśmy tutaj. W 2016 roku firma stała się marką, wycenianą na 20 mld $.
W paźezierniku 2016 roku zadebiutowała na giełdzie. Dziś akcja kosztuje 15,34 USD za szt. (Stan na 20.10.2017r)
Kradzież pomysłu przez „Facebook i Instagram”
Jest też jednak łyżka dziegciu. Bo jeśli spojrzymy na trend jest on spadkowy. Wynika to z tego, że po nieudanej próbie wykupienia przez Facebook jeszcze w roku 2013 firma Marka Zuckerberga ruszyła na małą wojnę ze Snapchatem. Apogeum tego konfliktu była charakterystyczna dla doliny krzemowej „kradzież technologii” dzięki której zarówno na Facebooku jak i Instagramie pojawiły się ich wersje usługi oferowanej przez Snapchat. Zarówno MyDay jak i Instagram Stories cieszą się większą popularnością, co może doprowadzić Snapchat do ruiny, gdyż nie będzie on w stanie na siebie zarobić. Wynika to po prostu z faktu, że reklamodawcy prędzej pójdą do znanego giganta, który da im 2 mld (Facebook) lub 700 mln potencjalnych klientów niż do maleńkiej firmy, która może im dać potencjalne 225 mln.
Youtube – Platforma czy wyszukiwarka?
Założony przez Chada Hurleya , Steve’a Chena i Jawed Karima , gdy byli oni jeszcze pracownikami PayPal. Domena youtube.com została aktywowana 14 lutego 2005r Możliwość wgrania wideo została dodana w kwietniu tego samego roku.
Początkowo Youtube był firmom wspieraną przez różnych aniołów Biznesu . Między innymi przez firmę Venture Capital Sequola, która zainwestowała w sumie 11,5 mln USD. Co spowodowało rozwój firmy.
Latem 2006 r Youtube był jedną z najszybciej j rozwijających się witryn w Internecie – ok 100 mln wyświetleń filmów w lipcu tego roku. W czerwcu nawiązał współpracę w marketingu i reklamie ze stacją NBC.
Zakup przez Google i dalszy rozwój
Popularność serwisu była tak duża, że w październiku ogłoszono jej sprzedaż do Google za 1,65 miliarda dolarów. Transakcję dopięto 13 listopada i w ten sposób Youtube stał się drugim największym zakupem Google w tym czasie.
Spowodowało to rozwój Youtube’a do międzynarodowej platformy z filmami, których autorami są użytkownicy. Pojawiały się kolejne wersje językowe serwisu (Pierwza na rynek brazylijski w jęz. portugalskim – 19.06.2007r, tego samego dnia pojawił się również Youtube w jęz. polskim) Jeszcze w 2017 roku planowane było pojawienie się platformy w jęz. chińskim natomiast póki co nie ma potwierdzenia tej informacji a chińskie „podróbki” Google i Youtube radzą to jedyne dostępne źródło informacji w Chinach.
Dziś Youtube to najpopularniejszy portal z wideo w Sieci. Najpopularniejsi Youtuberzy skupieją wokół siebie społeczności liczone przynajmniej w setkach tysięcy jeśli nie w milionach. Najpopularniejszymi typami wideo są dziś recenzje produktów, vlogi,, videotutoriale, video typu let’s play – czyli nagrane przejście jakiejś gry, oraz tzw. śmieszne filmy (kompilacje śmiesznych(lub mniej śmiesznych) zdarzeń) .
Sieć społecznościowa czy wyszukiwarka?
Youtube spełnia zarówno funkcję portalu społecznościowego jak i kolejnej wyszukiwarki treści. Zatem mamy do czynienia z jednym i z drugim.
Jest to medium społecznościowe ponieważ każdy posiadacz konta Google automatycznie posiada konto na Youtube. Każdy też ma możliwość wgrania na youtube swojej twórczości. W końcu każdy może wejść w interakcję z konkretnym twórcą czy to poprzez subskrybcję jego kanału i powiadomienia o nowych filmach, czy to przez komentowanie konkretnych filmów dawanie łapek „w górę” przy filmach, które się podobają i „w dół” jeśli jest odwrotnie.
Z drugiej strony jest to druga wyszukiwarka należąca do platformy Google. Osobiście często kiedy mam jakiś problem często szukam rozwiązania właśnie w formie video. Algorytm wyszukiwania jest też jednak nieco inny niż w wypadku zwykłej wyszukiwarki Google, ale o tym powiem trochę później.
Nie mniej jednak warto zamieszczać reklamy również tutaj, ponieważ są one chętniej oglądane przez użytkowników niż w wypadku innych portali społecznościowych. Zakładając, że nie używają oni programów blokujących (czyli przykładowo adBlocka).
Podsumowanie
Reasumując jak widzimy jest cała masa mediów społecznościowych, które w dzisiejszych czasach mają się świetnie. Część z nich jednak powoli traci na znaczeniu (Weźmy choćby Twittera), a część nadal jest mocna (tutaj wypada wymienić dwie marki Marka Zuckerberga – Facebook i Instagram). Jednocześnie w tym wpisie pokazaliśmy spektrum mediów społecznościowych, od kompleksowych portali takich jak Facebook do portali zajmujących się w zasadzie jedną gałęziom komunikacji – Youtube czy Snapchat.
W kolejnej części przejdziemy do zagadnień psychologicznych związanych z social media, a później prześledzimy to jak możemy zadziałać marketingowo na konkretnych portalach. Póki co jednak dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym tekście :)