Rewolucja przemysłowa rozpoczęła bezprecedensowy i ekspresowy w skali historycznej rozwój naszej cywilizacji. Z tym nie można się nie zgodzić. Natomiast jak dobrze wiemy z tym rozwojem powiązać możemy jeszcze jeden przymiotnik, a mianowicie bezpardonowy. Należy tak na niego patrzeć przez pryzmat ekologiczny. Rozwój społeczeństwa industrialnego pociągnął bowiem za sobą większe rozwarstwienie społeczne(Podzieliliśmy się na biednych robotników i bogatych właścicieli), ale przede wszystkim przyczynił się do jeszcze większej ingerencji człowieka w świat go otaczający. Przyczyniła się do tego m.in. stale wzrastająca liczba mieszkańców naszej planety – Obecnie przekroczyliśmy 7 mld. obywateli świata, co doprowadziło do degradacji naszej planety. Naprzeciw temu wyszła koncepcja ekonomiczna, która nosi miano zrównoważonego rozwoju.
Czym jest zrównoważony rozwój?
Zdefiniowanie tego pojęcia jest dosyć trudne ponieważ nie ma jego jednej definicji. Jest ono dość rozległe i nie dotyczy tylko i wyłącznie ekologii. Postaram się to jednak ogarnąć w tym podpunkcie.
Pierwotnie zrównoważony rozwój był pojęciem stosowanym w leśnictwie i odnosił się do sposobu gospodarki lasem polegającym na wycince takiej ilości drzew, która jest w sposób naturalny możliwa do zastąpienia. Krótko mówiąc: wyrąbmy tyle drzew ile urośnie.
To przeniesiono następnie do ekonomii społecznej. Zrównoważony rozwój zakłada bowiem, że ciągły rozwój społeczny , ekonomiczny i ekologiczny, zaspakajający podstawowe potrzeby ludzkości, są możliwe bez szkody dla przyszłych pokoleń(czyli poszanowania ograniczeń jakie ma nasza planeta). Reasumując, że możemy zbilansować koszty naturalne rozwoju ekonomicznego i społecznego. Często bywa on nazywany w sposób mylący Ekorozwojem, choć kwestie związane z ekologią stanowią tylko jeden z elementów tej doktryny. Reasumując i posługując się definicją zawartą w normach i dokumentach Narodów Zjednoczonych która brzmi:
Zrównoważony rozwój Ziemi to rozwój, który zaspokaja podstawowe potrzeby wszystkich ludzi oraz zachowuje, chroni i przywraca zdrowie i integralność ekosystemu Ziemi, bez zagrożenia możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń i bez przekraczania długookresowych granic pojemności ekosystemu Ziemi
Zrównoważony rozwój w skali światowej i polskiej. Problemy z jakimi się borykamy.
Po poruszeniu kwestii definicji przyszedł czas na zastanowienie się nad tym z jakimi problemami zostawił nas
niezrównoważony rozwój i jak staramy sobie z nimi poradzić. Warto powiedzieć, że zrównoważony rozwój jest przedmiotem dyskusji politycznej i ekonomicznej na szczeblach lokalnym, narodowym i ogólnoświatowym. Omówię kwestię.
Jeśli chodzi o szczebel ogólnoświatowy jest on przedmiotem ustaleń międzyrządowych w ramach różnych gremiów. Hasło zrównoważony rozwój możemy znaleźć w przeróżnych dokumentach. Należy tutaj wymienić choćby Raport Brundtland noszący tytuł „Nasza wspólna przyszłość”, Kluczowymi są tutaj jednak dwa dokumenty z 1992 r czyli deklaracja z Rio- i Agendę 21, będącą dokumentem programowym zrównoważonego rozwoju i przeniesienia go na szczebel lokalny(dokument liczy ok. 500 stron i jest podzielony na 40 rozdziałów). Ponadto ten temat poruszono ustalając tzw. Milenijne Cele Rozwoju, czy Agendę na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz Cele Zrównoważonego Rozwoju.
Zrównoważony rozwój – Szczebel narodowy na przykładzie Polski
Jeśli zaś chodzi o szczebel narodowy to na przykładzie ojczystym możemy powiedzieć, że idea zrównoważonego rozwoju została wpisana w polski porządek prawny już na poziomie Konstytucji (art. 5) jak również na poziomie konkretnych ustaw w tym ustawy Prawo Ochrony Środowiska.
Warto też wspomnieć o programach związanych z edukacją ekologiczną jak ten organizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska a skierowany do przedsiębiorców.
Zatem jak widzimy umocowanie jest przynajmniej w polskim przypadku dosyć mocne.
Nie sposób też wymienić pełnej tematyki problemów na które odpowiedzią ma być zrównoważony rozwój jako idea. Do najbardziej palących należą kwestie związane z przeludnieniem(głód i ubóstwo), Rozwarstwieniem społecznym(problem biednych i bogatych części miast – patrz przykład Faveli w Rio), czy w końcu kwestii ekologicznych- globalne ocieplenie, dziura ozonowa, czy zanieczyszczanie środowiska.
Szczególnie w tych ostatnich kwestiach możemy się uaktywnić jako przedsiębiorcy i freelancerzy.
Zrównoważony rozwój w biznesie- co MY, przedsiębiorcy możemy zrobić?
Tutaj kwestią koronną jest tzw. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, czyli za Encyklopedią Zarządzania:
Obowiązku wyboru przez kierownictwo takich decyzji i działań, które przyczynią się zarówno do dbałości o interes własny(pomnażanie zysku przedsiębiorstwa) jak i do ochrony i pomnażania dobrobytu społecznego.
W kontekście zrównoważonego rozwoju w myśli społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw mówimy zatem o zasadzie 3P czyli dbałości o zysk ekonomiczny(Profit) jak i ludzi związanych z firmą (People) i w końcu o ekologiczny wymiar działalności (Planet).
To tyle teorii a jak możemy wpłynąć na świat w praktyce? Najłatwiej to niestety pokazać przy tym ostatnim „P” z zasady 3P czyli po prostu w sferze ekologicznej.
Na pierwszy plan wysuwa się kwestia akcji proekologicznych, takich jak choćby ta zorganizowana przez IKEA w Polsce, która chce zasilać swoje sklepy w Polsce energią pochodzącą z Farm Wiatrowych(do 2020r). Ale nie potrzeba od razu mieć milionów, żeby przysłużyć się naszej planecie. Możemy to też zrobić poprzez działania nawet naszej małej firmy.
Tutaj przeważnie możemy pomóc np. poprzez segregację odpadów. Może to być najprostsza segregacja, czyli taka jaka ma miejsce np. u nas(makulatura i butelki PET oraz odpady inne- dwa osobne kontenery). W ten sposób przyczynimy się choćby do nie zanieczyszczania naszej planety przez odpady plastikowe, co jest plagą w dzisiejszych czasach, Jest to jedna z kilku „małych” rzeczy które możemy zrobić. Inne to przykładowo ograniczenie zużycia wody czy chociażby proste drukowanie dwustronne, w myśl zasady „Chrońmy lasy”.
Pojawią się pewnie pytania typu: „A co ja jeden mogę?” To jest błąd w myśleniu i popełnia go sporo ludzi. Weź pod uwagę, że takich osób jak ty jest bardzo dużo. Nie robią oni nic dla ekologii z czystego lenistwa tłumacząc to tym, że działania jednostki i tak nic nie zmienią. Tak jednostka może tutaj mało ale jeśli zbierzemy tutaj starania kilkuset lub kilku tysięcy jednostek to już zaczyna to mieć sens, prawda?
Podsumowanie
Jak pisałem wcześniej zrównoważony rozwój jako taki to temat rzeka. Z jego miejscem w biznesie utożsamiamy z ekologią jest podobnie. Ten artykuł to wprowadzenie do tej tematyki. Na pewno napiszę jeszcze przynajmniej jeden poświęcony już tylko działaniom przedsiębiorstw związanym sensu stricto ze zrównoważonym rozwojem nie tylko w wersji ekologicznej i korzyści jakie możemy odnieść poprzez takie działania.
Celem tego artykułu było pokazanie czym jest zrównoważony rozwój, prezentacja działań na rzecz jego promocji jak również kilku przykładów działań, które zapewnić przyszłość naszej planecie. Reasumując stanowi on jedynie wprowadzenie do tematyki, które rozwinę już wkrótce :)